حتما ضرب المثل «سحرخیز باش تا کامروا شوی» را شنیدید حالا علم هم تائید می کند که سحرخیزی باعث کاهش استرس و افسردگی می شود .
به گزارش سرویس وبگردی سازمان صدا وسیما کمبود خواب موجب بدخلقی، زود رنجی، مشکلات گوارشی و افسردگی و اضطراب شدید می شود. دنیا به سرعت به پیش می رود و انسان ها به رباط هایی تبدیل شده اند که خود را با آن سازگار می کنند. داشتن شیفت کاری 12 ساعته، صرف 2 ساعت برای رفت و آمد و خوابی نا آرام، جای یک سبک زندگی سالم را گرفته است. این استرس مداوم و عضلات خسته عوارضی در پی دارد، نه اجازه می دهد فرد به خوبی بخوابد و نه اجازه می دهد هنگام سحر، باطراوت و شادابی از خواب بیدار شود، چه رسد به این که بخواهد زودتر بیدار شود.
عوارض جانبی خواب بی کیفیت
وقتی که شما خواب بی کیفیتی داشته باشید، شما با سری سنگین از خواب بیدار می شوید، هنوز خستگی از تنتان بیرون نرفته است و شما نوعی احساس بی صبری و بی طاقتی دارید. خواب ناکافی باعث می شود خلق و خویی زود رنج داشته باشید، نتوانید تمرکز کنید و انگیزه انجام هیچ کاری را نداشته باشید.
تحقیقات متعددی نشان داده اند که بین محرومیت از خواب و افسردگی شدید رابطه ای قوی وجود دارد. مطالعات بیشتر در این موضوع به یافته هایی منجر شد که رابطه خواب را با ناحیه هایی از مغز که مسئول افسردگی هستند نشان داد.
به نظر می رسد که افراد در سن بلوغ و نوجوانان درصورتی که به مواجهه با مشکلات خواب ادامه دهند، بیشتر در معرض خطر اضطراب و افسردگی هستند. حتی احتمال ابتلا به افسردگی و اضطراب در افرادی که از اختلالات خواب رنج می برند دوبرابر دیگران است.
درک چرخه خواب
مغز هر انسانی یک ساعت درونی دارد که چیزهای درونی مانند ضربان قلب یا دمای بدن و حتی فعالیت هایی را که در خود مغز انجام می شوند مدیریت می کند. به این می گویند چرخه توازن یا ریتم بدن. این ریتم یا چرخه، تولید مواد شیمیایی مربوط به خواب را در بدن تحریک می کند که باعث می شود شما احساس خواب آلودگی کنید. در طول روز نیز موجب ترشح هیستامین می شود که شما را بیدار نگه می دارد.
این چرخه بطور عصب شناختی برای تغییر روال تنظیم شده است. برای مثال، اگر شما هر شب تا دیروقت بیدار بمانید، مغز شما در تطبیق با عملکرد شما تولید ملاتونین را متوقف خواهد کرد. در مقابل کل چرخه خواب جلو افتاده و برنامه زمانبندی جدیدی را شکل خواهند داد. کسانی که صبح ها تا دیر وقت می خوابند و شب ها هم تا دیر وقت بیدار می مانند، بیشتر ممکن است به بیماری افسردگی که نوعی بیماری روانی است، مبتلا شوند.
یکی از ساده ترین راه های خلاص شدن از این مشکل آن است که سحرخیز بود. اما آیا سحرخیزی بر ذهن و جسم شما اثری مثبت دارد؟ سحرخیزی با سلامتی ذهنی ارتباط دارد. تحقیقی در دانشگاه کلرادو این رابطه را تائید کرده است.
ارتباط نسبی بین عادت های زمانی خواب و ریسک افسردگی وجود دارد. پژوهشگران متوجه شدند اشخاص سحرخیز در مقایسه با اشخاص عادی ۱۲ تا ۲۷ درصد کم تر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. همچنین افرادی که صبح ها دیر از خواب بیدار می شوند در مقایسه با اشخاص عادی، ۶ درصد بیشتر در معرض ریسک ابتلا به بیماری افسردگی قرار دارند. زنان میان سال و سالمندی که شب زود خوابیده و صبح ها هم زود بیدار میشوند کم تر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. همچنین قرار گرفتن در معرض نور صبحگاهی خطر ابتلا به افسردگی را احتمالا کاهش می دهد به طوریکه در رابطه با زنان، این خطر ۱۲ تا ۲۷ درصد کم تر است.
افرادی که اساساً رغبت به دیر بیدار شدن دارند، میتوانند با زودتر از خواب برخاستن و قرار گرفتن در معرض نور صبحگاهی، خطر ابتلای خویش را به افسردگی کاهش دهند.
۷۵ درصد از بیماران افسرده مشکل در خواب ( به صورت بیخوابی و پُرخوابی) دارند و همچنین علایم این بیماران در موقع صبح تشدید می شود.
بر اساس نتیجه حاصل از دیگر مطالعات موادی مانند کورتیزول، آندروفین و آنکفالین که باعث شادمانی شده و اثر مستقیم روی بخش های گوناگون بدن من جمله عضلات اسکلتی دارند، منجر به آرامش عضلانی در طول روز می شوند.میزان ترشح این مواد در داخل بدن در ساعتهای صبحگاهی شدیداً بالا می رود ، به طوریکه مطالعه ای بین تعدادی دانشجو، نشان داده است که میانگین میزان بیماری افسردگی در دانشجویان سحرخیز کم تر از غیرسحرخیز بوده است.
تحقیقات دیگری بر روی افرادی با دیابت نوع دوم نیز نشان می دهد که بین بی کیفیتی خواب، در افرادی که با اختلال بی خوابی در میزانی بالا مواجه هستند، خواب آلودگی شدید در طول روز، و مصرف بیشتر داروهای خواب آور ارتباط وجود دارد. همچنین به نظر می رسد که بیش از نیمی از این افراد دچار بیماری های روانی هستند. دانشمندان به این افراد توصیه کرده اند که با عادت دادن خود به سحرخیزی و زود خوابیدن در هنگام شب و همچنین رعایت موارد مربوط به بهداشت خواب، تلاش کنند میزان خواب خود را به حد طبیعی بازگردانند.
